ХАНТАУ, АЙЫРТАУ ЖӘНЕ КІНДІКТАС ТАУЛАРЫНДАҒЫ ЕЖЕЛГІ ЕСКЕРТКІШТЕРГЕ ЖҮРГІЗІЛГЕН АРХЕОЛОГИЯЛЫҚ БАРЛАУДЫҢ НӘТИЖЕЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52967/akz2020.1.7.25.48Түйін сөздер:
археология, Жетісу, Орталық Қазақстан, транзиттік дәліз, палеометал кезеңі, археологиялық карта, қоныс, қорым, петроглифтер, тау-кен қазбалары, археологиялық кешенАннотация (түйіндеме)
Мақалада Хантау, Айыртау және Кіндіктас тауларындағы ежелгі ескерткіштерге жүргізіген зерттеулер жүйеленді және қосымша археологиялық барлау жүргізілді. Алдын ала алынған мәліметтер аймақта ежелгі ескерткіштердің тығыз орналасқандығын көрсетуіне орай бірінші тәжірибелік зерттеу кезеңі космостық суреттер бойынша барлау жүргізу болды, одан кейін тікелей зерттеу болды. Алынған материалдарды камералдық өңдеу мен жүйелеу палеометал кезеңіндегі тұрғындардың шаруашылық – мәдени дәстүрін анықтау мақсатында жүргізілді. Зерттеу аймағы іргелес жазықтарды қосып алғанда ауданы 4000 шаршы км–ге жуық территорияны қамтыды. Топографиясы бойынша палеометал мен ерте темір дәуірінің 500-ге жуық, ал планиграфиясы бойынша 200-ге жуық ескерткіш материалдары жиналды. Ежелгі заманның 20-дан көп қоныс, 165 қорым және 17 петроглифтер шоғыры зерттелді. Кіндіктас тау-кен металургиялық орталығының палеометал кезеңінің 5 тау–кен қазбалары анықталды. Барлау нәтижесінде Хантау транзиттік коридорының батыс бөлегідегі ежелгі қоныс аударудың нақты бағыттарын анықтайтын мәліметтер алынды.
Библиографиялық сілтемелер
Baipakov, K. M., Maryashev, A. N. 2004. Petroglify v gorah Kuljabasy (Petroglyphs in Kuljabasy mountains). Almaty: A.Kh. Margulan Institute of Archeology Publ. (in Russian).
Berdenov, S. A. 1998. In Samashev, Z. (ed.) Voprosy arheologii Kazahstana (Issues of archeology of Kazakhstan), 2. Almaty; Moscow: “Gylym” Publ., 180–190 (in Russian).
Voyakin, D. A., Goryachev, A. A., Ilin, R. V., Duysebayeva, T. N. 2019. In 11-Orazbaev chteniya (11-Orazbaev reading). Almaty: “Kazakh University” Publ., 126–132 (in Russian).
Goryachev, A. A., Ilin, R. V. 2019. In Metody i metodologiya estestvennyh nauk v polevyh arheologicheskih issledovaniyah (Methods and methodology of natural Sciences in field archaeological research). Almaty: “Kazakh University” Publ., 150–164 (in Russian).
Krasnov, A. N. 1888. In Izvestiya Russkogo geograficheskogo obshchestva (Proceedings of the Russian Geographical Society), 23, 436–481 (in Russian).
Maryashev, A. N., Goryachev, A. A. 1992. In Arheologicheskie issledovaniya v Kazahstane (Archaeological researches in Kazakhstan). Alma-Ata: Abay Kazakh Pedagogical Institute Publ., 3–15 (in Russian).
Maryashev, A. N., Goryachev, A. A. 1993. In Rossiyskaya arheologiya (Russian archeology), 1, 5–19 (in Russian).
Maryashev, A. N., Goryachev, A. A. 2002. Naskalnye izobrazheniya Semirechiya (Rock images of Semirechiye). Almaty: “Fond «XXI vek»” Publ. (in Russian).
Maryashev, A. N., Goryachev, A. A. 2008. In Izvestiya NAN RK. Seriya obshchestv. nauk (News of NAS RK. Social Sciences Series), 1 (254), 101–109 (in Russian).
Maryashev, A. N., Zheleznyakov, B. A. 2013. Drevnosti Kulzhabasy (Antiquities of Kuljabasy). Almaty: A.Kh. Margulan Institute of Archeology Publ. (in Russian).
Medoev, A. G. 1979. Gravyury na skalah. Sary-Arka, Mangyshlak (Engravings on the rocks). Alma-Ata: “Jalyn” Publ. (in Russian).
Motov, Yu. A. 2011a. In Istoriya i arheologiya Semirechiya (History and archaeology of Semrechie), 4. Almaty: “OF «Rodnichok»” Publ., 158–164 (in Russian).
Motov, Yu. A. 2011b. In Istoriya i arheologiya Semirechiya (History and archaeology of Semrechie), 4. Almaty: “OF «Rodnichok»” Publ., 192–194 (in Russian).
Saduakasuly, A., Zheleznyakov, B. A., Hermann, L. 2017. Naskalnoe iskusstvo hrebta Kulzhabasy (Rock art of Kuljabasy ridge). Almaty: “Zhambyl” Publ. (in Russian).
Sala, R. 2004. In Pamyatniki naskalnogo iskusstva Tsentralnoy Azii (Monuments of rock art in Central Asia). Almaty: “Arheologicheskaya ekspertiza” Publ, 60–74 (in Russian).
Sala, R., Deom, Zh.-M. 2016. In Novye metody issledovaniya v arheologii (New researches in archaeology). Almaty: “Kazakh University” Publ., 55–72 (in Russian).
Svod pamyatnikov istorii i kul’tury Jambylskoy oblasti. Kordayskiy rayon (Arch of historical and cultural monuments of Jambyl region. Korday ditrict). 2010. Almaty: “Arheologicheskaya ekspertiza” Publ. (in Russian).
Svod pamyatnikov istorii i kul’tury Jambylskoy oblasti. Chuyskiy rayon (Arch of historical and cultural monuments of Jambyl region. Chu ditrict). Almaty: “Arheologicheskaya ekspertiza” Publ. (in Russian).
Загрузки
Опубликован
Қалай дәйексөз келтіруге болады
Выпуск
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2020 А. А. Горячев, С. А. Потапов, Р. В. Ильин
Бұл жұмыс лицензия бойынша қол жетімді лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
